Review: Benchmark Media HPA4 & Benchmark Media LA4

30 juni 2022 + 10 minuten 0 Reacties
Benchmark_HPA4_BLACK_M20
FWD award

De pro-markt biedt diverse apparatuur die heel goed past in home hifi-systemen. Benchmark Media Systems maakt onder andere voor- en eindversterkers voor de consumentenmarkt. Muziekliefhebbers en audiofielen kunnen profiteren van alle voordelen die een fabrikant met een achtergrond in de pro-markt biedt.

In vroegere reviews is al eens opgemerkt dat de professionele markt vaak producten biedt die ook voor de ‘gewone’ consument interessant kunnen zijn. Met name in Japan bestaan thuissystemen vaak uit een mix van consumenten-apparatuur en (vintage) professionele items. Het gebruik van professionele apparatuur heeft voordelen. De prijs is veel realistischer en betaalbaarder dan wat er gangbaar is in de consumentenmarkt. Je bent namelijk de hele emotionele lading rondom producten kwijt, de onzin-marketing, de invloed van allerlei zelfbenoemde guru’s die kabels, versterkers en luidsprekers van een eigen soundje willen voorzien en de fikse marges die door de partijen in de keten worden genomen. Zo’n marge kan terecht zijn als een dealer en/of importeur een chique zaak heeft, alle producten op voorraad heeft, investeert in shows en evenementen, als een wolf achter klanten aanjaagt, helemaal gaat voor een bepaald merk, personeel heeft en een aantal service-auto’s op de weg. Dat moet allemaal betaald worden uit die marge.

In de pro-wereld is absoluut een ander marge-model. Los van dat het van alle tijden is dat consumenten hier en daar pro-apparatuur inzetten, hebben veel echte pro-fabrikanten de laatste jaren een opening gemaakt naar de consumentenmarkt. Daar past ook een komische noot bij. Uw auteur spreekt uiteraard regelmatig een aantal pro-fabrikanten, importeurs en winkeliers. Dat is doorgaans no nonsense volk met een enorme kennis van geluidsweergave en studio- en PA-techniek. Zulke professionals worden vaak horendol van de consumentenmarkt. Hoe moet je omgaan met klanten die vanuit emotie kopen? Wat moet je met kabelfetisjisten en lieden die overal kegeltjes, stukjes hout en stukken steen onder willen zetten? Hoe blijf je serieus als iemand een heel verhaal over zekeringen ophangt? Wat moet je op een show draaien op het moment dat je oog in oog staat met de vermaledijde doelgroep? Wel, Diana Krall, Dire Straits en Hugh Masekela. Bij ander repertoire rent iedereen de zaal uit. Voor de buitenstaander vormt de audiofiele doelgroep een vriendelijk, betrokken en van luistervaardigheden voorzien rariteitenkabinet dat, onbegrepen, in een uithoek van de samenleving valt. Maar, de diehards weten dat je over je audiofiele hobby beter kunt zwijgen in de richting van familie, kennissen en je werkgever. Het aardige is dat sommige van die professionals zich ook hebben verdiept in wat er te vinden is in de spelonken van de consumentenmarkt. Ze geven aan dat kabels inderdaad een verschil kunnen maken. Alleen heeft de pro-markt daar vaak betere en betaalbaarder alternatieven voor. In ieder geval is het resultaat dat de consument de afgelopen jaren heeft kennisgemaakt met professionele of daarvan afgeleide ‘huiskamervriendelijke’ producten van bijvoorbeeld Yamaha, ATC, Genelec, Adam Audio, Dynaudio, Mutec, L’Acoustics, Grimm Audio, Focusrite, Neutrik, Tascam en dCS. Tussen de pro-en de consumentenmarkt is dus sprake van enige toenadering.

Benchmark

Benchmark bestaat sinds 1983 en startte met de bouw van professionele audio-apparatuur. Naar goed gebruik aanvankelijk vanuit een garage. Het bedrijf was toen bovenal gericht op de ‘television broadcast’ markt. Na een snelle groei veranderde in 1985 de naam in Benchmark Media Systems. Het doel is, vanaf het begin, om geluidsmatig transparante apparatuur te bouwen van de hoogste kwaliteit. De medewerkers zijn musici, audiofielen en audio-technici. Geluidskwaliteit staat dus helemaal bovenaan. Een transparant en neutraal geluidssysteem is belangrijk voor in de studio, maar ook voor in de huiskamer. Je wilt immers horen wat de musici en technici in een studio ervaren. Dus, de elektronica gaat uit de weg en je hoort alleen de muziek. Aanvankelijk bouwde Benchmark uitsluitend voor de pro-markt. Maar in 2006 nam John Siau het bedrijf over en de focus verschoof vrijwel helemaal naar de consumentenmarkt. Maar, de Benchmark-producten worden nog steeds naar professionele maatstaven ontwikkeld en gebouwd.

Aan die professionele basis worden certificaties en features toegevoegd die belangrijk zijn voor de consument. Metingen zijn voor Benchmark een uitgangspunt. Echte transparante producten worden gekenmerkt door een set van indrukwekkend goede metingen. Producten die kleuren of anderzijds afwijken kenmerken zich door slechte metingen. Benchmark geeft aan dat sommige professionele producten juist gebouwd zijn om te kleuren en dus slechte metingen laten zien. Iedereen die een beetje thuis is in de pro-markt kent de producten van Rupert Neve. Die hebben een bewust (of in die tijd onbewust) aangebrachte kleuring, veroorzaakt door de Marinair trafo’s. Een Neve mengtafel klinkt dus anders dan een SSL. De Neve-sound wordt vaak bewust gezocht door musici, producers en studio-technici. Dat is volstrekt legaal. Een artiest bepaalt hoe een muzikaal product moet klinken. Als luisteraar met een hifi-systeem heb je feitelijk geen recht om een eigen sound te maken.

Maar, los van die metingen geeft Benchmark ook aan dat luisteren belangrijk is. Of een ontworpen product echt transparant is, moet worden bevestigd door luistertesten. Als er een verschil is tussen metingen en de luistertest dan betekent het dat je metingen incompleet zijn. Luistertesten helpen dan weer om de metingen te perfectioneren. Benchmark gebruikt technieken om de ‘luister-bias’ uit te schakelen. Iemand luistert naar verschillende bronnen (lees: verschillende voorversterkers) zonder de identiteit daarvan te kennen. In de luisterruimte van Benchmark herkende ondergetekende in ieder geval relatief neutrale luidsprekers van Adam en ATC.

Benchmark HPA4 en LA4

Zoals eerder al eens aangegeven heeft ondergetekende een problematische relatie met voorversterkers. Waar eindversterkers van een bepaald merk vaak een enorme kwaliteit hebben, wil de ‘bijpassende’ voorversterker daar niet altijd aan meedoen. Een voor- en eindversterker van hetzelfde merk of uit dezelfde modelreeks kopen is dus niet altijd een goed idee. De HPA4 en de LA4 zijn voorversterkers en grotendeels identiek. De HPA4 heeft als extra een ingebouwde hoofdtelefoonversterker. Dus geschikt om alleen als hoofdtelefoonversterker te gebruiken of als voorversterker voor een systeem met eindversterkers en luidsprekers.

In de basis beschikken beide voorversterkers over een lijnversterker met ingangskeuze en volumeregeling. Het touch-sensitive display biedt nog een aantal configuratie-items, waaronder een balansregeling, keuze van de ingang, mute (bij de HPA4 ook een mute voor de hoofdtelefoonuitgang), gevoeligheid van de ingangen, terugstelling naar fabrieksinstellingen en dimfuncties voor het display. Er kunnen ook namen gegeven worden aan de inputs en niet gebruikte ingangen kunnen uitgeschakeld worden. Ook is er een functie-lock beschikbaar. Benchmark geeft aan dat de meeste hifi-voorversterkers verschillende typen vervorming veroorzaken, ook vanwege de toegepaste volumeregelaar. De ingangen (2x XLR balanced en 2x RCA unbalanced) worden geschakeld door goudrelais. Het volume wordt vervolgens geregeld via een rotary encoder die 256 stappen van 0.5 dB kan maken. Ook de balanscontrole werkt via de vier 256-stappen verzwakkers in de HPA4. Twee verzwakkers zijn voor de lijnuitgangen en twee verzwakkers zijn voor de hoofdtelefoon. Er werken 64 precisie relais. De LA4 heeft twee verzwakkers (256-stappen) die voor de lijnuitgang zijn. Daar zijn 40 gold contact precisie relais werkzaam. Aan de kant van de uitgangen is er een XLR balanced set met ook een mono-aansluiting. Daarmee kan een subwoofer worden aangestuurd. Daarnaast een RCA unbalanced uitgang een twee 12 Volt triggers. Op het front van de HPA4 is een hoofdtelefoon uitgang.

De constructie van deze Benchmarks is first class. Een zware metalen behuizing van dikke panelen. Het touch-sensitive scherm biedt informatie en het menu. De laatste is buitengewoon gebruiksvriendelijk.

Metingen

De specificaties van de 100% analoge lijntrap van beide apparaten zijn indrukwekkend en ook de specs van de in de HPA4 aanwezige THX-888 Headphone amplifier module. De elektronica die de hoofdtelefoon aanstuurt voldoet dus aan de THX-normering. Denk voor de analoge lijnversterker aan een frequentiebereik van 0.1 Hz-500 kHz binnen de -3 dB punten en een signaal/ruisverhouding van 137dB (A-weighted tussen 20-20.000 Hz). De afwijkingen in het hierna aangegeven frequentiebereik zijn extreem klein (0.003 dB bij 10 Hz, -0.001 dB bij 20 kHz). Dat maakt van deze voorversterkers een rechte lijn met versterking.

Luisteren

Voor de luistertest is de HPA4 ingezet, maar er is niet geluisterd naar de hoofdtelefoonuitgang. Om de HPA4 goed te kunnen beluisteren is gekozen voor zo neutraal mogelijk presterende luidsprekers, eindversterkers en kabels. De laatste zijn kabels van Grimm Audio (SQM en TPR). Het zijn kabels die redelijk universeel toepasbaar zijn, geen eigen soundje hebben en extreem transparant. Los van dat de Wisseloord Studio’s voorzien zijn van kilometers Grimm-kabel, zijn deze kabels in feite bedoeld voor de luisteraar/audiofiel die al verder is in zijn/haar ontwikkeling van luistervaardigheden. Je begrijpt dan dat neutraler opererende systemen alle ruimte bieden aan de ware aard van de muziek.

Een opvallende waarneming is, luisterend naar een zo neutraal mogelijk systeem, dat het ware karakter van een opname zeer herkenbaar wordt. Als een opname superieur is, dan komt dat volledig voor het voetlicht. Maar, als opnames van mindere kwaliteit zijn, dan worden deze door zo’n systeem niet voorzien van kleurende vervorming en soms door de luisteraar als aangenaam beoordeelde toevoegingen die veroorzaakt worden door naslingerende woofers, fase-ellende, sissende tweeters, driver-resonanties, kast-resonanties, frequentiegebied-afwijkingen en andere ongein. Dat wil helemaal niet zeggen dat een mindere opname altijd slecht klinkt op zo’n neutraal systeem, maar je hoort gewoon de echte kwaliteit. Leer vooral om dat als authentiek te beschouwen. Marmeren beelden uit de oudheid zijn ook niet perfect, maar wel authentiek. Als voorbeeld draait hier een master van het orkest van Count Basie. Gemaakt in 1944 in de Blue Room van Hotel Lincoln in New York. De opname heeft niet de kwaliteit van de latere releases op het Roulette-label of de labels van Norman Granz. Maar, de authentieke feel en drive van wat in de jazz wordt beschouwd als een van de beste rhythm sections komt in volle betekenis over. Denk even aan  Walter Paige op de bass, Count voor de piano, Jo Jones (drums en Freddy Greene (gitaar). Wat zo’n neutraal systeem bovenal kan, is het weergeven van de klank en sfeer uit de opname. Klank en warmte die vastligt in de opname en geen warmte die ontstaat als gevolg van vervorming in het audiosysteem. Luister gewoon naar de Balletsuite No.2 Op.39a (Shostakovich), gespeeld door Anna Federova en Nicholas Schwartz (Channel Classics, Stolen Pearls). Of luister naar Canto Interno (trptk, ttk 0072).

Draaiorgel

Een goede test voor de natuurlijkheid van de weergave is om naar de opname van een draaiorgel te luisteren. Heel vroeger wonende aan de gracht heeft het geluid van het draaiorgel zich vast in het auditieve centrum van uw recensent genesteld. Zo’n orgel beschikt over houten ‘pijpen’ die zo’n uiterst herkenbaar zuiver en zacht geluid maken. Zonder harsh, fel, gemeen, dun of agressief te klinken. De percussie van zo’n straatorgel is juist snel en uiterst dynamisch. Het klinkt loeistrak, zeker als de orgeldraaier niet eerst langdurig in het café op de hoek heeft verbleven. De opname Aan de Amsterdamse Grachten van straatorgel De Arabier is dan ook een killing test voor een audiosysteem. De HPA4 kan ook uiterst dynamisch uithalen. Wie op zoek is naar superdynamisch materiaal moet Gone van Eddie Chamblee maar eens draaien (Black and Blue 33.097). Mogelijkerwijs is deze plaat nog te vinden in een van de record stores in Chicago. Veel vintage jazz-vinyl is nooit in grote oplagen uitgebracht. Het meeste is ook niet beschikbaar op cd. Liefhebbers van jazz zijn vanouds te vinden in de urban area’s. Een zoektocht langs obscure vinyl-outlets in Amerikaanse, Japanse en Europese steden kan resulteren in het vinden van bijzondere releases. Om de prestaties van de HPA4 en LA4 (linestage only) verder te duiden passen begrippen als snelheid, een zeer fraaie definitie, de sublieme focussering, neutraliteit, een buitengewoon fijnzinnige en gedetailleerde weergave, ruimte, transparantie en de genoemde dynamiek. Luister voor het laatste ook naar de enorme knallen op de drums (Jake Hanna op Stand by for The Jake Sheldon Quartet, Concord Records CJ-229). De weergave van het middengebied is rijk en vol. Luister maar naar Sinatra’s Songs For Young Lovers (Capitol/EMI 1954, ED26 00741).

Epiloog

De Benchmark HPA4 en LA4 voorversterkers leveren een neutraal en transparant signaal van zeer hoge kwaliteit. Ontwikkeld vanuit een professionele focus op geluidsweergave, brengen zij de essentie van de opname dichter bij de luisteraar. Deze voorversterkers komen het meest tot hun recht in een systeem waarin luidsprekers, kabels en de eindversterker ook zo neutraal en transparant mogelijk zijn. Die elementaire en haast directe koppeling met wat er tijdens de opname gebeurde is het fascinerende van zulke neutrale apparatuur. Het vraagt om luisteraars die verder zijn in hun audiofiele ontwikkeling. Dezelfde buitengewone specificaties gelden voor de hoofdtelefoon-stage van de HPA4. Hoewel nu niet beluisterd, is de prestatieverwachting zeer hoog. Deze voorversterkers hebben een vraagprijs, maar die is in verhouding tot veel zogenaamde high-end voorversterkers uitermate acceptabel. Voor wie geen hoofdtelefoonaansluiting nodig heeft is de LA4 natuurlijk een zeer bereikbare optie.

Prijzen:

  • Benchmark Media HPA4 € 3.730
  • Benchmark Media LA4 € 3.130

www.hifi-import.nl

 

Reacties (0)