Na de komst van de grote Magnum Opus, heeft Arpeggio Acoustic de consument op het oog die deze kwaliteit in een compacter formaat wenst tegen een vriendelijker budget. De nieuwe Mezzo Opus is een doorontwikkeling op basis van de technologie die toegepast wordt in de Magnum Opus. De Mezzo is daarmee een serieuze speler geworden in de markt en bedoeld voor iedereen die zoekt naar een sublieme geluidskwaliteit, een net wat speelser en aantrekkelijker vormgeving dan de obligate ‘zuil’, een bescheidener formaat voor in de woonomgeving, een geluidskwaliteit die boven de kwaliteit ligt van veel concurrenten binnen deze prijsklasse en een zekere duurzaamheid en kwaliteit van de gebruikte onderdelen en behuizing.
Het is redelijk om te veronderstellen dat van alle producttypen die er te vinden zijn op de audiomarkt, de luidspreker de grootste ontwikkeling heeft doorgemaakt. Luidsprekers zijn de afgelopen dertig jaar fundamenteel beter geworden. De meeste luidsprekers van vroeger wil je absoluut niet meer beluisteren. Uiteraard zijn er een aantal uitzonderingen. Luidsprekers zijn zo goed geworden door de toepassing van geavanceerde computerprogramma’s. Vroeger werd er door serieuze fabrikanten ook gerekend, maar de moderne technieken gaan veel verder. Dat betekent niet dat elke moderne luidspreker ook een superieur geluid neerzet. Helaas zijn er soms peperdure exemplaren die op papier goed scoren, maar in de praktijk tegenvallen. Een serieuze fabrikant zal dan ook altijd zowel meten als luisteren.
Zelfbouwers
Vroeger waren er personen die met enig rekenwerk en vernuft zelf luidsprekers bouwden. In de directe vroegere omgeving van uw auteur waren daar enkele spectaculaire voorbeelden van. Vandaag de dag kun je nog steeds zelf iets bouwen. Bijvoorbeeld de kits die je alleen hoeft te lijmen en de drivers te bevestigen. Niets mis mee en een leuke hobby, maar het gaat hier om van scratch af aan iets te ontwerpen en bouwen. Sommigen kunnen dat nog heel goed. Toch is daar een grens. Je zult al snel merken dat jouw luidspreker, die vaak niet heel voordelig is om te bouwen, nauwelijks meer kan concurreren met fabriekstypen die dan ook vaak goedkoper zijn, via geavanceerde software ontworpen en binnen de budgetklasse en het formaat vrijwel alles goed doen. Uiteindelijk zul je het afleggen tegen fabrikanten die ideaal gevormde behuizingen kunnen ontwerpen van geavanceerde materialen en zelfs eigen drivers produceren. Daar zit best nog een stukje ruimte tussen. Wie beschikt over een overdosis slimheid, goed kan rekenen en luisteren kan absoluut nog een eind komen.
Arrogantie
Sommige van die zelfbouwers melden zich bij uw auteur. Zo’n gesprek begint vaak met de mededeling dat er nu iets is gebouwd dat je nog nooit hebt gehoord. Dat klopt vaak, maar niet op de manier die bedoeld wordt. Zo’n luidspreker is uiteraard ook beter dan de Magico’s, ATC’s, Lyngdorfs en Estelons van deze wereld. Als je dan vraagt of ze die wel eens hebben gehoord, dan blijft het stil. Je luistert in ieder geval en als je probeert om op de meest discrete en tactische manier enige feedback te geven dan wordt dat opgevat als een major ego-attack. Het loopt meestal af met de mededeling dat uw recensent er geen verstand van heeft. Dat lijkt geen uitgangspunt om een opbouwende, leerzame en vruchtbare uitwisseling van gedachten, ervaringen en kennis te hebben.
Je kunt los met kwaliteit
Wie echt goed kan ontwerpen, bouwen en luisteren kan wel degelijk iets bouwen dat boven het niveau binnen een bepaalde prijsklasse uitsteekt. Je hebt bijvoorbeeld als voordeel dat je drivers en filtercomponenten van een hoge kwaliteit kunt toepassen. Bij fabrieksmatig gebouwde luidsprekers vind je wat minder snel drivers van een zeer hoge kwaliteit en topcomponenten in de filters. Silverfoil en goldfoil condensatoren kunnen best een flinke prijs hebben. Bij de massafabrikanten, die voor het geld vaak prima luidsprekers bouwen, is de belangrijkste ontwerptool het rode potlood. Er is natuurlijk een categorie ‘cost is no object’, maar dat biedt niet altijd een garantie voor een echt goede luidspreker.
Eerdere ervaringen
Jeroen Tidström, eigenaar van Da Capo High End Audio, ontwerpt en bouwt op kleine schaal luidsprekers onder de merknaam Arpeggio Acoustic. Jeroen deelt graag zijn ervaringen en bevindingen en staat open voor feedback. Zo’n kennismaking met een prototype of een al verder ontwikkelde luidspreker is niet een happening waar ondergetekende komt luisteren, vertelt wat er fout zit en vervolgens even hoe het dan wel moet. We luisteren met heel verschillende muziekfragmenten, ontdekken iets, proberen samen te verklaren en formuleren dan oplossingsrichtingen. Het gaat niet alleen om het vinden van oorzaken van mogelijke verbeterpunten, maar als iets goed is is het ook belangrijk om exact te weten waarom dat dan is. Dat is een fascinerend proces dat wederzijds enorm leerzaam is. Hoe werkt de interactie tussen de versterker en de luidspreker? Welke invloed heeft een kabel, de netvoorziening en akoestiek? Kun je een bevinding uit een beluisterde opname relateren aan ontwerpaspecten van de luidspreker? Iets bouwen waar geluid uit komt is niet zo moeilijk. Een luidspreker bouwen die op alle gewenste geluidsmatige eigenschappen hoog scoort is best een enorme uitdaging, waar ook verschillende andere fabrikanten nog wel eens mee kampen. Naast het eerder beschreven topmodel heeft Jeroen nu een kleinere vloerstaander ontwikkeld. De ervaringen met het grote systeem (Magnum Opus) zijn natuurlijk meegenomen in het ontwerp van deze luidspreker. Het leuke is dat de bouw van die Mezzo Opus weer geleid heeft tot nieuwe inzichten, die je dan vervolgens weer wilt toepassen in het grote topmodel. Vaak kan een gekochte luidspreker weer voorzien van een kleine upgrade die de lat net even hoger leggen.
Profiel van de Mezzo Opus
De luidspreker is vloerstaand en is ongeveer 77 cm hoog. Bijgeleverd is een statief/stand van ongeveer 25 cm hoog. Het gewicht van het geheel is rond de 35 kg. De filters zijn opgebouwd uit premium componenten. Denk aan ClarityCap polypropyleen condensatoren en Mundorf MRESIST ULTRA weerstanden. De ingang bestaat uit verzonken chassisdelen waar alleen banaanconnectoren inpassen Volgens Jeroen de beste oplossing. Er is interne bekabeling van Wireworld en de drivers zijn van Morel, Eton en Purifi. De dimensies van de behuizing zijn dusdanig dat er zo min mogelijk interne resonanties in het hoorbare gebied ontstaan. Deze luidspreker is een gesloten type. Verkrijgbaar in alle RAL-kleuren en tegen meerprijs beschikbaar in hoogglans en fineren. Deze kwaliteit van onderdelen en de constructie kom je niet altijd tegen bij luidsprekers uit dezelfde budgetklasse.
Luisteren
Het is een schot in open doel om een cd van James Last of Dire Straits mee te nemen. Een luidspreker moet wel heel slecht zijn wil dat niet fatsoenlijk klinken. De kunst is om een opname te vinden die aantoonbaar goed klinkt op een systeem waar alles klopt, maar duidelijk ontspoort als gevolg van fouten en problemen in een systeem van mindere kwaliteit. Mannetje of vrouwtje met gitaar klinkt vaak goed. Tijdens audiodemo’s hoor je altijd het veilige repertoire of een stukje powerplay met 10 dB te harde bassen waardoor de rest niet meer opgemerkt wordt. Het publiek is dan in extase, want met het ‘betere repertoire’ jaag je de toeschouwers vaak de demoruimte uit. Wel belangrijk kan zijn of je in een strijkkwartet een tweetal partijen in het lagetonenbereik nog kunt volgen en uit elkaar kunt houden. Verandert een complexe orkestratie met veel instrumenten en stemmen niet in een brei van geluid waar de transparantie verdwenen is? Klinken strijkers of een losse Stradivarius nog als een cirkelzaag? Veel systemen klinken te scherp, te fel en te helder. Is het geluid saai en onbetrokken, of is het live, innemend en is er rust? Ondergetekende stond dus bij Jeroen op de stoep met een stapeltje killer-cd’s. Niet lief, maar wel verhelderend.
Verbazing
To be fair, de nieuwe Mezzo Opus heeft enige verbazing gewekt. Jeroen heeft geprofiteerd van het voortschrijdend inzicht. Je gaat dingen daardoor anders bekijken, zet oude denkbeelden aan de kant en dat wordt wel gezien als een vorm van wijsheid. De killer-cd’s waren nauwelijks in staat om de luidsprekers uit het gareel te krijgen. Een gemeenschappelijke gedachte gaf aan dat wat je nog iets beter zou kunnen krijgen meer te maken had met de aansturing en de akoestiek. Je hebt het dan over het vinden van een match die nog net even beter werkt voor deze luidsprekers. Het gaat dan om shades of grey en het laatste stukje perfectie. Wat hier klonk is namelijk buitengewoon goed.
Wat doen ze?
Kort door de bocht klinken deze weergevers neutraal met een perfecte tonale balans. Het laag gaat niet tot 16 hertz, maar in de praktijk mis je dat niet. Het loopt lineair af en heeft een discriminerende kwaliteit. Hier geen vervelend boembasje, zoals je vaak tegenkomt bij basreflexen. Het hoog is niet opgefokt, scherp of te helder. Er is een enorme detaillering. Er is een fraaie stage en deze luidsprekers kunnen dynamisch gezien spectaculair uithalen. Met het juiste programmamateriaal kan er een indrukwekkende en krachtige wall of sound staan. De weergave is ook enorm snel.
Epiloog
Jeroen heeft met het ontwerp van deze Mezzo Opus weer stappen gezet. De inschatting is dat de WAF hoge waarden kan bereiken. Het prijskaartje is wat hoger, maar in vergelijking met veel andere luidsprekers in dit prijssegment zullen de voordelen zich uiten in de kwaliteit van de materialen, het iets afwijkende design, de uitgebreide keuze aan kleuren en andere afwerkingen en de kwaliteit van de laagweergave. Je hebt ook niet volgend jaar een verouderd model. Veel fabrikanten vervangen met grote regelmaat hun modellen. De Arpeggio Acoustic Mezzo Opus is te beluisteren op het komende Dutch Audio Event. Dat zal ongetwijfeld een feestje worden. De luidsprekers zijn uiteraard op afspraak ook te beluisteren bij Da Capo High End Audio in Kerk-Avezaath. Een thuisdemo is ook mogelijk. Hierbij een sterke aanbeveling, voor wie iets zoekt dat buiten de mainstream valt, om deze luidsprekers te gaan beluisteren.
Fotografie: Ruud Jonker
Prijs
Arpeggio Acoustic Mezzo Opus € 7.950,- per stuk
www.arpeggio-acoustic.nl
Reacties (0)