Het opnemen van videomateriaal is slechts het halve werk. De uiteindelijke film ontstaat pas echt tijdens de montage. Monteren kan je tegenwoordig ook al op je smartphone en tablet of zelfs in the Cloud. Het echte studiowerk vindt echter plaats op de montagecomputer met bijpassende NLE-software. Aan een dergelijke desktop of notebook worden wel wat zwaardere eisen gesteld oor de realtime montage, speciale effecten, het werken met 3D/VRA/AR en dynamisch geluid. Waar dien je dan bij de aanschaf op te letten?
Een vrij tijdloos dilemma is de keuze tussen het operatingsysteem, MS Windows of Apple OS. Een Windows pc wordt daarbij gezien als goedkoper en meer keuze uit NLE-software en randapparaten. Bij Apple draait het meer om het creatieve design, gebruiksgemak, vormgeving en de veronderstelde hogere aanschafprijs. In de praktijk vervagen deze verschillen echter al snel. En dan gaat het meer om persoonlijke voorkeuren.
Bij de pc kan je onder andere terecht bij Acer, HP, Lenovo, Medion, MSI, Dell en Asus plus door leveranciers gemodificeerde typen. En bij Apple gaat het om de iMacs en Macbooks Pro.
Welke montagecomputer moet je kopen en waar moet je op letten? Een kwestie van de juiste processor, videokaart, hoeveelheid RAM, opslagcapaciteit, beeldschermen en audio.
Prijs, mogelijkheden en NLE-software
Te beginnen met het vermeende prijsverschil. De middenklasse iMac en MacBook (Pro) zijn doorgaans al meteen af. Er is zelfs al een prima beeldscherm aan boord. Een standaard pc moet je voor met NLE werken vaak uitbreiden en een aantal typen heeft ook niet standaard een goede monitor in huis.
Bij een Apple zitten iMovie voor de NLE en Garageband voor de soundtrack er al standaard op. Het professionele NLE-pakket Davince Resolve 17 light-versie van Blackmagic Design (Voorzien van colourgrading en een goede soundeditor) is ook gratis. En het eigen Apple Final cut Pro X waarvoor tal van opmaak-plug-ins beschikbaar zijn kost slechts iets boven de € 300,-. Ook de Avid Mediacomposer, Adobe Premiere Pro en Davinci Resolve draaien op de Mac.
Voor de pc is de keuze bij de NLE-software, zowel betaald als gratis aanmerkelijk groter. Wij noemen met name Magix, Vegas, Edius Pro, Corel Videostudio, Pinnacle Studio en Power Director. Uiteindelijk zijn in de praktijk de geboden montagemogelijkheden en gebruiksgemak in dezelfde NLE-categorie ongeveer gelijk.
Een ander punt is dat de Mac In het algemeen minder installatieproblemen kent. Ook 4-6 maal zo lang meegaat als de pc die relatief snel veroudert. Tevens vergt de Mac minder onderhoud. Het gebruiksgemak is een kwestie van voorkeur en ervaring met deze systemen.
Al met al verdwijnt het prijsverschil tussen de pc op maat en een volledig aangeklede pc en een volwaardige (dus niet de goedkoopste) Mac al snel. En zoals gezegd zijn de NLE-mogelijkheden in de praktijk vrijwel gelijkwaardig.
De belangrijkste aanbeveling is en blijft: Koop de pc of maat of de Apple Mac die optimaal bij de gebruikte montage software past! Let op bij het soort geheugen, software-engine en ondersteunende graphics. Een nieuwe loot aan de processing-boom van NLE-software vormt ondersteuning door kunstmatige intelligentie (AI). AI neemt veel werk bij het doorzoeken, renderen en corrigeren uit handen.
Zo nodig de NLE-PC op maat laten configureren. Laat je vooraf deskundig adviseren en niet zo maar iets online aanschaffen.
Processoren
De CPU, centrale processorunit, van de pc doet het standaard reken -, besturings- en in & outputwerk. Hoe sneller (rond de 3 GHz of hoger) en meer snel geheugen op de chip zelf des te vlotter dat allemaal gaat. Met name bij 4K UHD en hoger wordt extra processorkracht aanbevolen! Bij de standaard montagecomputer is de processor vrijwel altijd Intel i. Minimaal een recente i5 en liefst een i7 of i9 CPU. Bij AMD de Ryzen 7. Een aantal werkstations beschikt over meerdere op video afgestemde CPU’s aan boord. Bijvoorbeeld XEON in een MacPro. Dat pakt echter behoorlijk prijzig uit.
Intel is inmiddels al aan de 11de en 12de generatie Central Procession Units toe. En topper en niet al te duur is de 8-core, 16-thread Intel Core i9-11900K met een kloksnelheid die kan oplopen tot maar liefst 5,3 GHz. Ook interessant is de Intel Rocket Lake-S-chip-familie die ondersteunt ondersteunen tot DDR4-3200 geheugen, beschikt over 20 PCIe 4.0-banen, Intel Quick Sync Video, geïntegreerde HDMI 2.0-ondersteuning plus discrete Thunderbolt 4 en Intel Wi-Fi 6E-compatibiliteit.
Bij de 12de generatie gaat het met name om de P- en E-cores. Deze aparte CPU-kernen verdelen de workload van de processor in voorgrond en achtergrond processen. P-cores (Performance) zijn krachtige processorkernen geoptimaliseerd voor hoogwaardige postproduction, gaming en AI.
Apple heeft lange tijd gebruik gemaakt van de Intel CPU’s, i5, i7 en i9. Recentelijk ging men over op de in eigen beheer gefaseerde M1 chip. Dat is een System on a Chip (SoC). De M1 chip voert alle berekeningen op het eigen Silicon-IC uit. Vroeger was het noodzakelijk dat de CPU veel bewerkingen aan andere processoren moest uitbesteden en dat werkt vertragend. De M1 chip bevat al die belangrijke componenten op een en dezelfde chip. Optimale samenwerking, integratie en een hoge systeemsnelheid.
Het nieuwste Apple OS is perfect afgestemd op de M1. Apple zelf pretendeert dat de M1 chip 3,5 keer snellere CPU prestaties boekt dan de Intel Core i7 processor van Apple MacBook Air. Om die snelheid te bereiken heeft de standaard M1 8 processorkernen. Je kunt echter nog hoger gaan met de M1 Pro en M1 Max. De CPU in M1 Pro en M1 Max bieden tot wel 70 procent snellere CPU-prestaties dan M1. Hierdoor gaan bijvoorbeeld projecten compileren in Xcode sneller gaat dan ooit. De GPU in M1 Pro is tot twee keer zo snel als M1, en M1 Max is maar liefst vier keer zo snel als M1. Ideaal voor postproduction en special effects plus 3D, VR en AR.
De M1 Pro heeft een bandbreedte van maximaal 200 GB/s en je kunt kiezen voor maximaal 32 GB aan centraal geheugen. M1 Max heeft een geheugenbandbreedte van maximaal 400 GB/s – twee keer zoveel als M1 Pro en bijna zes keer zoveel als M1 – en ondersteunt tot 64 GB centraal geheugen.
Een groot voordeel van deze M1-processoren is dat zij in een notebook aanmerkelijk beter presteren dan een doorsnee Windows NLE-desktop.
Wel of geen dedicated videokaart?
Tegenwoordig zit video steeds meer standaard als beeldchips op het moederboord. Bij de lichtere vormen van montage meestal geen probleem. Bij zwaardere NLE-toepassingen en bewerkelijke effecten loop je echter al gauw tegen langere rekentijden (de rendering) en/of het niet kunnen uitvoeren van complexe grafische taken aan.
Wie gaat voor topsnelheid bij 4K, 6K of zelfs 8K rendering en high-end grafische effecten of animaties belandt bij de extra videokaart in een daartoe geschikt slot op het moederbord. Een dergelijke videokaart bestaat uit een speciale grafische rekenchip (de GPU), snel videogeheugen (V-RAM) en ondersteunende elektronica en bij de duurdere modellen ook extra koeling. Bekende videokaarten zijn die van NVIDIA GeForce, Matrox en Blackmagic Design.
De aparte (dedicated) videokaart voorziet in een aantal taken. Zoals gezegd sneller renderen en het uitvoeren van complexe grafische opdrachten. De NLE-software roept hiervoor de grafische engine speciaal aan. Van belang zijn de kwaliteit en het aantal van de video-uitgangen Welke resolutie komt er uit? Welk type videoconnectoren zit er op? Bij professionele video ook SDI, 4K DCI en tot 12G. En kan je er ook meerdere monitoren of stereo 3D mee aansturen?
N.B.: Meerdere monitoren geeft niet alleen groter werkoppervlak maar ook nog eens een handig indelen voor bewerkings- en bekijkvensters. Naast videokaarten in de pc of desktop zijn er ook aparte externe GPU-modules die je aan de desktop of notebook kan koppelen.
Vrij onbekend is dat GPU ook kunstmatig intelligente taken kan afhandelen. Smart renderen, multicam-visie, multiformat processing en conversie plus efficiënte signaaldistributie. Bekende merken via videokaarten zijn NVIDIA, Matrox, MSI, Asus en Gygabyte.
De hoeveelheid RAM
Over de hoeveelheid geheugen het RAM kunnen we kort zijn. Hoe meer en sneller des te beter. Wat het systeem-RAM op het moederbord betreft minimaal 8 MB voor 2K en 16 MB voor 4K. Je ziet voor ware videopower steeds meer 32 en 64 MB verschijnen. Hoe meer K des te meer RAM.
Bij het V-RAM raden wij 4 tot 8 MB aan. Let er bij geheugenuitbreiding altijd goed op welk type RAM er precies nodig is.
De opslagcapaciteit
Bij het opslaan van AV-data gaat het ook weer om snelheid en hoeveelheid. Hoe meer hoe beter. Het valt aan te raden om video en ook audio op een aparte (intern of extern) harde schijf die minimaal 7.200 toeren per minuut draait en de nieuw USB3 of Apple Thunderbolt -standaard ondersteunt op te slaan. Dat voorkomt snelheidsconflicten tussen operaties van de NLE-software en het gelijktijdig schrijven of lezen van AV-data.
Bij het zogenaamde vaste of solid state-geheugen (SSD) heb je supersnelle opslag die zowel bruikbaar is om de NLE-software bliksemsnel op te starten als ook AV-data op te slaan. Bij SSD is het gelijktijdig programma’s en AV-opslag draaien op hetzelfde medium eigenlijk geen probleem.
Het spreekt verder vanzelf dat de montage-pc de SD- en andere videogeheugenkaartjes moet kunnen lezen.
Beeldschermen
Aan de beeldschermen, een aparte montagemonitor en betere flatscreen, stellen wij vijf eisen. Als eerste moet je het werkveld van de montage goed kunnen overzien. Hoe groter het scherm des te beter. Desgewenst ook meerdere monitoren inzetten.
De resolutie moet kloppen met de te bewerken videoformaten. De goedkopere monitoren komen niet boven de 2K. Duurdere exemplaren en UHD flatscreens wel. Apple biedt op de hogere iMac-modellen zelfs 5K ingebouwd.
Ook het weergegeven kleurenpalet en het dynamisch bereik moeten overeenkomen met dat van het opgenomen videomateriaal. De bediening dient zowel op het gebied van de verschillende instellingen voor beeld (en vaak ook geluid) plus de opstelling dienen comfortabel te zijn.
En tot slot behoort de monitor over de juiste aansluitingen voor de video-input te beschikken. Liefst meerdere typen. Goede beeldschermen vind je onder andere bij LG, Samsung, Philips, Asus, Acer, Benq, Iliyama, HP, Dell, Apple en AOC.
En het geluid?
Voor het doorsnee beluisteren van het geluid bij video zijn de audiochips op de hoofdkaart en twee goede monitorgeluidsboxjes wel afdoende. Een eenvoudige geluidskaart biedt echter al snel meer mogelijkheden. Niet alleen aanmerkelijk beter geluid maar ook meer aansluitingen. Bijvoorbeeld connectoren voor microfoons (voice-over), regelbare hoofdtelefoons, hoogwaardige geluidsboxen, en zowel analoog als digitaal.
Het aantal sampling bits is leidend voor de kwaliteit. Bij veel duurdere geluidskaarten wordt tevens een complete geluidsstudio in softwarevorm geleverd. Dit compleet met multitrack en special effects. Een aparte klasse vormen de audiokaarten voor 3D en immersive sound. Er zijn er zelfs die in sound object locatie-ontwerpen voorzien. N.B.: Let er op dat voor bepaalde geluidskaarten speciale (met name bij Windows) audiodrivers nodig zijn.
Een extra processor voor het bewerken van geluidseffecten voor de soundtrack kan welkom zijn. Behalve een interne geluidskaart kan je de montagecomputer ook met een extern audio-interface uitbreiden. Die bieden nog meer aansluitgemak, handmatige instelknoppen. Mixen op gevoel en betere interne hardwarematige soundprocessing. Je kunt er verder XLR op aansluiten.
Desktop of portable?
De desktop is nog altijd koning in de NLE-studio. De portable NLE-computer rukt op maar een notebook of laptop voor video- en audio dient toch wel van een relatief zwaar kaliber te zijn. En dat kost flink wat geld als je echte prestaties wilt zien en horen. Niettemin zijn er zoals gezegd portables bij Apple (Macbook Pro met M1) en Windows te koop die de middenklasse NLE-desktop naar de kroon steken.
Punten van zorg bij portable blijven de grootte van het beeldscherm, ergonomie van de bediening, beschikbare opslagcapaciteit en de kwaliteit van de ingebouwde speakers.
Ook fotografie?
Bedrijf je beide hobby’s, video monteren en foto’s nabewerken, dan kan een goede montagecomputer beiden bedienen. Twee hobbyvliegen in één klap dus. De gestelde apparatuureisen zijn grotendeels hetzelfde. Let wel goed op de echtheid van de op de beeldschermen getoonde kleuren. Die moet je ijken op de gebruikte cameraspecificaties en fotoprinter.
Tot slot
De keuze van de montagecomputer bepaalt in hoge mate de kwaliteit van de videoproductie, snelheid, geboden mogelijkheden en gebruiksgemak. Beter meer investeren in een NLE-pc of Mac op maat dan straks met de frustrerende hobbyperen zitten. Ga niet over een nachtje ijs maar win eerst deskundig advies in.
Reacties (0)