In april brengt Music Emotion een gezellig bezoek aan importeur Reference Sounds in Almere. We zijn hier uitgenodigd om de splinternieuwe I/50 geïntegreerde versterker van Audio Research te komen beluisteren. De introductie én primeur van een bijzondere versterker die na een lange periode van (on)geduldig wachten zijn weg naar Almere heeft gevonden.
Reference Sounds behoort tot een van de importeurs in de Benelux die beschikt over mooie en exclusieve high-end merken, waaronder sinds kort ook het prachtige Audio Research. Wanneer we rond de jaarwisseling van Reference Sounds het aanbod krijgen binnenkort eens te komen luisteren naar een geheel nieuwe geïntegreerde versterker van Audio Research, stemmen we hier graag mee in.
Bij het horen of lezen van de merknaam Audio Research zal menig lezer van Music Emotion een glimlach op het gezicht krijgen. Wij in elk geval wel. Audio Research heeft in de jaren ‘70, ‘80 en ‘90 van de vorige eeuw een ijzersterke reputatie verworven en nam deze een prominente plek in het toenmalige high-end audiolandschap in. Veel muziekliefhebbers kozen in deze periode voor Audio Research vanwege de bovengemiddeld goede verhouding tussen prijs en muziekprestaties.
Bewogen jaren
Ondanks de goede reputatie van de fabrikant, verliest dit merk na de overname door een grote audiofabrikant voor loyale gebruikers toch wat van haar glans. Deze nieuwe eigenaar bouwt, evenals Audio Research, op buizentechnologie en hiermee ontstaat logischerwijze een concurrerend spanningsveld waarbij de aandacht vooral naar de producten van het moederbedrijf gaat. Waar voorheen alles in huis wordt gedaan, kiest de nieuwe eigenaar er bovendien voor om veel deelprocessen uit te besteden. Het zal beslist niet ten koste zijn gegaan van kwaliteit, maar het gaat wel ten koste van de oorspronkelijke bedrijfscultuur van Audio Research.
Het is dan ook fijn om te horen dat Audio Research sinds enige tijd weer zelfstandig is en, belangrijker, geheel onafhankelijk opereert. Dit betekent dat het bedrijf haar initiële filosofie weer ongehinderd ten uitvoer kan brengen. Hiermee zal het bedrijf alle deelprocessen weer in eigen fabriek onderbrengen en haar oorspronkelijke cultuur weer in ere herstellen om vervolgens haar oude plek in het high-end landschap te heroveren. Een ongetemd verlangen van veel Audio Research medewerkers gedurende de tijd dat Audio Research onder de paraplu van het toenmalige moederconcern was gesitueerd.
Een nieuw tijdperk
Sinds juni 2021 is Reference Sounds officieel de importeur van het merk Audio Research in de Benelux en op dat moment komt de fabrikant tevens met het nieuws dat er een geheel nieuwe geïntegreerde versterker wordt geïntroduceerd. Een geheel volgens de oorspronkelijke filosofie ontwikkelde en in Minnesota gebouwde versterker, de Audio Research I/50. Deze nieuwe versterker is ontwikkeld met dezelfde zorg en aandacht als de exclusieve Reference-modellen, waarbij de tuning en het individueel evalueren van elk model dat de fabriek verlaat door niemand minder dan ‘Mr. Golden Ear’ Warren Gehl wordt gedaan. Hierom is het opmerkelijk te noemen dat de fabrikant het prijskaartje vriendelijk heeft weten te houden. Hiermee is deze I/50 zeer interessant voor een grotere doelgroep.
Om redenen die we u waarschijnlijk niet hoeven toe te lichten heeft de uiteindelijke introductiedatum iets langer op zich laten wachten dan gepland en in april 2022 is deze eindelijk door de importeur in ontvangst genomen. Een spannend moment, want dit is vooral de hernieuwde kennismaking met Audio Research op een manier zoals de engineers dit destijds ook met de VSi60 voor ogen hadden. Visueel aantrekkelijk, eenvoudig in functie en muzikaal subliem. Hiermee betreedt de fabrikant een geheel nieuw tijdperk. Een belangrijke mijlpaal dus.
I/50, de geboorte van een legende
Optisch maakt de I/50 direct al een hele positieve indruk op ons. Het design is onmiskenbaar Audio Research en de behuizing heeft een bescheiden grootte waarmee deze ook in een woonkamer niet uit de toon zal vallen. De behuizing is uitgevoerd in zilver of zwart. Hierbij is het laser-gegraveerde en van Ceracoat keramische coating voorziene aluminium top paneel in verschillende kleuren leverbaar, zodat de versterker perfect kan worden afgestemd op uw interieurwensen. Wij maken kennis met de fraaie witte uitvoering.
De I/50 is voorzien van vier gematchte Sovtek 6550WE Power tetrode buizen. Deze leveren na tussenkomst van een uitgangstransformator een vermogen van 2 x 50 Watt per kanaal. Vervolgens zijn er drie 6922 buizen aanwezig voor de driver- en inputstage. Deze fraai ogende versterker is tevens voorzien van twee ‘buisjes’ die samen op de voorgrond van het ‘podium’ het ingestelde volume tonen. Prachtig! Het top paneel is voorzien van drie knoppen. de powerswitch, ingangskeuze en een volumeregelaar.
De I/50 heeft drie single-ended RCA-lijningangen en een gebalanceerde XLR-variant om analoge bronnen op aan te sluiten. De versterker heeft een modulaire opbouw waarmee de functionaliteit kan worden uitgebreid met een RIAA-phonotrap en een DAC-module. Met deze laatste module, die zich op het moment van schrijven nog in het laatste ontwikkelingsstadium bevindt, beschikt de I/50 over digitale ingangen en hiermee fungeert deze tevens als een Roon eindpunt. Tot slot worden hoofdtelefoongebruikers niet vergeten en heeft de fabrikant de I/50 uitgerust met een 3.5 mm hoofdtelefoonaansluiting.
De setup
Wij hebben de Audio Research i50 geïntegreerde versterker bij Reference Sounds beluisterd in combinatie met de vloerstaande luidsprekers van Revel. Een merk waarbij wij telkens weer verrast zijn over de opmerkelijk goede verhouding tussen prijs en prestaties. De importeur heeft vandaag voor deze speakers gekozen vanwege de realistische en holografische geluidsweergave die deze in combinatie met de I/50 neerzetten. Deze vloerstaande luidsprekers zijn uitgerust met drie woofers die elk zijn voorzien van een ultrastijve keramische conus. De beryllium dome tweeter heeft de inmiddels bekende Revel waveguide waarmee het afstraalpatroon naadloos aansluit bij de karakteristiek van de eveneens keramische midrange driver. Deze witte drivers matchen overigens prachtig bij de witte variant van de I/50.
Luidsprekerkabels en netkabels in deze set zijn van het merk Transparent. Omdat de DAC-module op het moment van luisteren nog niet beschikbaar is, maken wij tijdens de luistersessie gebruik van een high-end netwerkspeler van Ayre. De elektronica, de netwerkspeler en de versterker zijn geplaatst op resonantiedempende plateaus van HRS. De luidsprekers zijn op ontkoppelende voetjes van HRS geplaatst en ook de module van de stroomkabel wordt van de vloer ontkoppeld door een resonantiedempende puck van HRS. Een indrukwekkende high-end-set met een totaalprijs die net over de 40.000 euro grens heen schiet.
Luistersessie
Al bij de eerste klanken worden we gegrepen door de driedimensionale muziekbeleving. We hoeven hier echt niet met gesloten ogen voor te gaan zitten om dit te ervaren. Wat deze combinatie van Audio Research en Revel neerzet is echt bizar. Wanneer we de track Primordial van het album Lunar Glymps van Desolate beluisteren, ervaren we een zalig ruimtevullend laag en vrolijke ruimtelijke details. Deze set laat de speakers én elektronica gehoormatig verdwijnen en zet de muziek op een prominente plek in de ruimte neer. Zelfs bij hogere volumes blijft het diepe laag perfect gecontroleerd en loopt het niet vast. Ook blijft het geluidsbeeld hierbij perfect intact en klapt het zelfs bij extreme krachtinspanningen niet in elkaar.
Bij het nummer Largo van Boris Blank ervaren we een ruimtelijkheid waarbij iemand met pleinvrees toch wat benauwd kan worden. We horen overduidelijk elektronische manipulaties van het geluid en de plek van de muzikale elementen die deze tijdens de nabewerking hebben gekregen. Boris Blank (Yello) is weliswaar dé koning in het ruimtelijk neerzetten van zijn creaties, maar met deze set krijgt het begrip ruimtelijkheid een geheel nieuwe betekenis.
Wanneer we Till Tomorrow van Yello en Till Brönner van het album Touch beluisteren ervaren we een bijna oneindige geluidsdiepte en een hoge slew-rate die we eerder zouden verwachten bij een hele goede Solid State versterker. We horen de meest subtiele nuances en micro-informatie die in deze track verstopt zitten moeiteloos terug. Bij Protection van Massive Attack ervaren we dit met een ongelofelijke grootsheid. Zang wordt perfect vanuit het midden achter de speakers neergezet, ruimtelijk omgeven door synthesizer en begeleid door een ongekleurd klinkende drumcomputer. De manier waarop alle effecten ons in de luisterstoel bereiken ervaren we niet vaak. Heel fraai dit.
Jack of all trades, master of music
Omdat klassieke muziek vaak wordt ondergewaardeerd tijdens reviews en luistersessies, beluisteren we Suite for solo cello No.4 in E flat major van het album Bach, JS: Cello Suites, BWV 1007-1012. De Cello speelt centraal vanachter de luidsprekers in het juiste formaat vanaf een podium. Een flink ding dus. Hierbij kunnen we het hars op de strijkstok van de snaren af horen springen en horen overduidelijk het zuchten van de muzikant die gehoormatig een enorme krachtinspanning levert.
Wanneer we vervolgens het album Live at Budokan van de Amerikaanse progressieve rockband Dreamtheater opzetten, slaagt deze set erin om ons in het publiek te positioneren en ons te trakteren op een realistische live-beleving. Hierbij verbazen we ons over datgene wat we al zoveel jaar niet hebben opgemerkt, laat staan in grootsheid hebben beleefd uit slechts twee luidsprekers.
Tenslotte beluisteren we de track I Love You van Billie Eilish. Gitaar wordt ruimtelijk en superdirect neergezet. Hierbij rolt de zang van Eilish heerlijk naar ons toe. Het lijkt warempel wel alsof we zelf op haar met geluidsgolven gevulde slaapkamertje aanwezig zijn tijdens de opname. We hadden deze track al even niet meer beluisterd maar tjongejonge, wat laat deze set een boel informatie horen zeg. We mogen eigenlijk niet meer spreken van ‘luistersessie’, maar van ‘belevingsessie’. Dit is de synergie die kan worden bereikt wanneer de juiste componenten op de juiste wijze met elkaar worden gecombineerd.
Ons oordeel
Audio Research brengt met deze I/50 versterker een bijzondere combinatie van warmte, volheid en ruimtelijkheid dat kenmerkend is voor een goede buizenversterker. De kracht, controle en snelheid lijkt juist afkomstig van een hele goede Solid State versterker. Een unieke eigenschap die al decennia onlosmakelijk met Audio Research is verbonden. De versterker levert in deze set een heerlijk ronde, warme en realistische geluidsweergave waarbij hardheid of scherpte gewoon niet bestaan. Omdat deze set een wat neutralere signatuur heeft, maar hierbij het ultra diepe laag toch goed gecontroleerd kan weergeven, kunnen we uren ontspannen naar een uiteenlopende muziekcollectie luisteren en hierbij worden uitgenodigd om weer eens een nieuw album op te zetten.
We hebben een flinke collectie aan tracks beluisterd, waar wij van dachten dat we deze konden dromen. Bij veel high-end sets horen we wel eens een extra laagje of een beetje meer achtergrondinformatie. Deze set laat ons álle lagen beleven. De soundstage en het gemak waarmee deze set onze albums laat horen is van een orde die we niet vaker in deze prijsklasse hebben mogen meemaken. Van links naar rechts, van voor naar achter en zelfs in de hoogte. Zo groots en overladen met ruimte- en micro-informatie. Of we nu naar een heerlijk betoverend Deep House album luisteren en ons op Ibiza wanen, we een lekker stukje klassiek opzetten en de ambiance van de concertzaal ervaren of gevoelsmatig in het publiek staan bij het beluisteren van een live album; deze set voelt zich op zijn gemak bij de meest uiteenlopende muziek. We kunnen letterlijk door de muziek heen kijken waarbij we het idee hebben in een andere wereld te zijn beland.
Visueel aantrekkelijk, eenvoud in functie en muzikaal subliem. Dit zijn de uitgangspunten geweest voor Audio Research bij de ontwikkeling van deze nieuwe I/50 versterker en wij vinden dat de fabrikant hier met vlag en wimpel in is geslaagd. Audio Research is met de eerste uit een geheel nieuwe lijn high-end audioproducten weer helemaal terug. Wij verwachten dat de fabrikant, mede door de bovengemiddeld goede verhouding tussen prijs en muziekprestaties, zowel de oude doelgroep als een nieuwe groep van echte muziekliefhebbers naar zich toe zal trekken.
Tot slot…
Wilt u zelf ervaren wat wij zojuist hebben beleefd bij Reference Sounds in Almere? Maak dan zeker eens een luisterafspraak met Michael en zijn team, of maak een afspraak bij een van de Audio Research dealers in de Benelux.
Reacties (0)